Didem Madak Mezar

Sürekli başkalarıyla ve başkalarında ve başkalarından konuşuyor gibi, ama aslında kendini ve bulunduğu ‘yer’i anlatıyor.

Didem Madak Mezar

Ödüllü Proje

Usul, uçucu, şen, yer yer uçuk bir şiiri var DİDEM MADAK’ın… Sürekli başkalarıyla ve başkalarında ve başkalarından konuşuyor gibi, ama aslında kendini ve bulunduğu ‘yer’i anlatıyor. Anlaşılmadıkça genişletip ve mekân değiştirip, zaman değiştirip, kip değiştirip, yeniden anlatıyor. Yeniden anlattıkça, uzun ve ağır ve yoksul bir çocukluğa dayanan‘söz’ü genişliyor, ilk bakışta çocuksu ve ilksel olan, gidip kendisine bir düşünsel arkaplan buluyor: Bu muhteşem bir doğallık, muhteşem bir farkındalık, muhteşem bir kararlılıktır aynı zamanda. Coşku yerine hüzün, ironi yerine acı, tam da orada başlıyor. “Çocuklar gibi ölmeyi bilmeden öldüm,” demesini bilmiştir; oysa, dolu dolu yaşamasını bilen kendisidir. Cemal Süreya’nın dediği gibi, “Her ölüm erken ölümdür,”; ama burada daha çok çağcılımız dedem Yunus Emre’nin tanımladığına uygun, 41 yaşında bir beden yatıyor: “Göğ ekini biçmiş gibi”…
İstendi ki, çayır, çimen, ot, ekin, yabani olan her şey; şair ağabeyi Uyar'ın “Kayayı Delen İncir” örneği şiirleri gibi, yırtsın dünyada katılaştırılmış olanı…

İşveren

İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Yer

İstanbul

Alan

5 m²

Yıl

2020

Tür

Anma, Kültür

Durum

Yarışma

Tasarım

Prof. Dr. Ali Cengizkan, Mimar, Ekip başı
Müge Cengizkan, Y.Mimar
Fatih Yavuz, Y.Mimar
Emre Şavural,Mimar
Pınar Ünal, Mimar
Hasan Hüseyin Özdurmuş,Mimar

Proje Ekibi

Özlem Kurtçu, Mimar
Merve Uğurlu,Mimarlık öğrencisi
Nilsu Taşel, Mimarlık öğrencisi
Beyza Ayaz, Mimarlık öğrencisi
Berk Bingöl, Mimarlık öğrencisi
Emre Cansever, Mimarlık öğrencisi

TEMEL TASARIM İLKELERİ

  • Mezar ve mezarlık, ölü’nün/ölüler’in “iktidar alanı”dır. Orada ölü’nün kendisi, ölü’nün ardında kalanlar tarafından ‘temsil’ edilir. > SADELİK
  • Her bir kişinin, yani vefat etmiş kişinin, farklı kişilik temsiliyetinin gereği ve hakkı vardır. Bu nedenle mezarlıklar mimarların (ya da herhangi bir sanatçı grubunun) iktidar alanı haline getirilmemelidir. > ÖZGÜNLÜK
  • Tasarım açısından mezarların bir üslup ya da form bütünlüğünün bulunması gerekmez; tam tersine mezarlıklar, mimarlığın (büyük harfle Mimarlığın), ya da başka ‘herhangi bir yapma ya da algılama biçiminin’ tahakkümü altında olmamalıdır. > ÇEŞİTLENME
  • Mezarlık, bir ‘kamusal alan’ olduğu için de, ‘temsil’ de kişisel değil, ‘kamusal’ olmalıdır. > KAMUSALLIK, KAMUSAL DİLDE İLETİŞİM
  •  Ölü kişiyi/ölüyü ne denli ‘ortaklıklar/ortak payda/kolektif bellek’ açısından anladıysak, öyle temsil etmelidir. Bu ‘ortaklıklar/ortak payda/kolektif bellek’ temsili, olanaklar içinde ‘doğru’ ve ‘dürüst’; olabildiğince kişisellikten arınmış olmalıdır. > KOLAY ANLAŞILABİLİRLİK

Bu ilkeler ışığında mezar tasarımı ele alınırken, ifadelerde sadelik; imgelerde kalıcılık ve dolayısıyla malzemede dayanıklılık; ayrıntılarda dürüstlükle elde edilen giriftlik; malzeme seçiminde kalıcılık ve yerellik; mezar yerinin koşullarına ve yapılma koşullarına, bölgeyi etkilemeden hızlı ve nitelikli elde etme koşullarına uygunluk, tasarım ekibini yönlendiren kurallar olmuştur.

YAPIM YÖNTEMİ:

  • Baza için 30 cm derinliğinde çukur açılır.
  • Kalıp oluşturulur ve poroz beton ile baza oluşturulur. Poroz beton geçirgem yapısı sayesinde toprağın hava almasını sağlar.
  • Baza üzerinde asıl mezartaşı için kalıp kurulur. Çatlağın kendiliğinden oluşması amaçlanmaktadır. Bunun için kalıbın pot tarafı krikolar ile yükseltilerek kalıp hazırlanır.
  • Betonun prizini almaya başlaması ve kıvamlı halinden kurtulmasının ardından krikolar indirilerek çatlağın kendiliğinden o anki şartların gerektirdiği şekilde oluşması sağlanır. Priz işlemi tamamlandıktan sonra krikolar çekilir.
  • İnce kum ve küçük çakıllardan elde edilmiş cam elyaf fiber takviyeli beton kalıba dökülür. Üstü perdahlanmaz. Prizini alması beklenir.
  • Çatlağın içindeki beton artıkları elle temizlenir ve toprağa ulaşılır.
  • Çatlakta doğal hayatın devamlılığı sağlanır.
  • Çatlak her mevsim başka bir yüzüyle bizi karşılar.